Noten Leren Lezen op de Gitaar - Toonhoogte
Gitaarles Online - Noten Leren Lezen Toonhoogte
Moeilijkheidsgraad: Beginners
Om noten te leren lezen op de gitaar is het belangrijk om globaal te weten hoe een piano werkt. Op een piano heb je witte en zwarte toetsen. Op onderstaand plaatje zie je een stukje van een pianotoetsenbord. Tussen twee witte toetsen zit steeds een zwarte toets, behalve op twee plekken. Zo ontstaat een patroon: zeven witte toetsen met daar tussen een groepje van twee zwarte toetsen een een groepje van drie zwarte toetsen. In totaal zijn dit 7 witte + 5 zwarte = 12 toetsen. Dit patroon herhaalt zich steeds en wordt een octaaf genoemd. De eerste witte toets van het octaaf, is de toets die gelijk links van het groepje van twee zwarte toetsen zit en wordt 'C' of 'Do', genoemd. Als je vanaf die toets steeds de volgende witte toets neemt krijg je de toonladder van C of te wel : C, D, E, F, G, A, B,C'. Dit is hetzelfde als Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Ti, Do'. Je ziet dat de toonladder ook weer eindigt met de startnoot C/Do. Alleen dan met een apostrofe er bij. Dit is de eerste noot van het volgende octaaf. Dus vanaf die C begint het patroon weer overnieuw. Ok, nu ken je de namen van de witte toetsen van de piano.
Nu de namen van de zwarte toetsen. De zwarte toets die tussen de C en de D zit, kun je op twee manieren benoemen, namelijk C# (Cis) of Db (Des). Zo'n hekje (#) heet een "kruis" en betekent 'een halve noot hoger dan'. Zo'n kleine letter 'b' er bij heet een "mol" en betekent 'een halve noot lager dan'. Dus elke zwarte toets kun je op twee manieren benoemen: een halve noot hoger dan de voorgaande witte toets, of een halve noot lager dan de opvolgende witte toets. Dus een C# of Db is dezelfde toonhoogte. Op dezelfde manier zit tussen de D en de E de noot die je zowel D# (dis) als Eb (Es) kunt noemen, etc. Echter op twee plekken zit er geen zwarte toets tussen twee witte toetsen, en dat is tussen de E en de F en de B en de C.
Nu is het zo dat de afstand tussen twee aanslutiende toetsen altijd een halve toon bedraagt (of het nou witte of zwarte toetsen zijn). Dus de afstand van C tot C# (=Db) bedraagt een halve toon, de afstand van C# (=Db) tot D bedraagt een halve noot, maar ook de afstand van B tot C bedraagt een halve toon. Een afstand van twee toetsen noemen we een hele toon. Op die manier kunnen we het patroon van de toonladder van C (oftewel het do,re,mi) benoemen als heel, heel, half, heel heel heel, half (1,1,1/2,1,1,1,1/2). Dus steeds waar we zwarte toets overslaan bedraagt de afstand van een witte toets tot de volgende witte toets een hele noot, en op de twee plekken waar zich tussen twee witte toetsen geen zwarte toets bevind, bedraagt de afstand tussen die witte toetsen een halve noot.
Ok en nu naar de notenbalk. Kijk op bovenstaand plaatje en je ziet hoe de noten van de notenbalk zich verhouden tot de toetsen van het piano toetsenbord. Je ziet op de bovesnte notenblak dat de toonladder van C begint bij de C die op het eerste hulplijntje onder de balk staat en steeds één noot hoger gaat, omstebeurt tussen de lijntje en op het lijntje. Dus van de bovenste notenbalk kun je de notatie van alle 7 witte noten van het octaaf zien.
Op de onderste notenbalk zie je de notatie alle 12 noten van het octaaf, dus zowel de zwarte als de witte. Je ziet dat de zwarte noten worden opgeschreven als witte noten met een zgn. wijzigingsteken er bij [ookwel: accidentie of voorteken genoemd, engels: accidental]. Er is een teken om een noot met een halve noot (1 vakje) te verhogen, dat teken noem je een kruis (#) en één teken om een noot met een halve noot te verlagen, dat teken noem je mol (b). Door een witte toets te verhogen of te verlagen met een wijzigingsteken kun je de zwarte toetsen bereiken. Lees meer over voortekens in de vervolg-topic noten lezen gitaar#2 - voortekens. Dus een D# schrijf je als een D met een kruis (#) erbij. Dezelfde noot kan ook Eb genoemd worden, en in dit geval schrijf je de noot als een E met een mol (b) erbij. Nogmaals: kwa toonhoogte is dit dus dezelfde noot en komt overeen met dezelfde zwarte toets, namelijk die zich bevind tussen de D en de E. Muziektheoretisch zeg je dan dat deze twee noten "enharmonisch" gelijk zijn.
Ok. En nu eindelijk de vertaalsslag naar de gitaar! Onder de normale notenbalk zie je een zogenaamde 'tablatuur' (kortweg: tab), staan. Notenschrift is universeel en geschikt voor gebruikt met elk instrument. Tablatuur daarentgen is een alternatieve notatiemethode die alleen geschikt is voor gitaar. Op het eerste gezicht lijkt de TAB-balk op een gewone notenbalk, behalve dat het verschil is dat hij zes lijntjes heeft in plaats van vijf. Echter de notatie-methode op deze balk is totaal anders. Elk lijntje staat namelijk voor een snaar van de gitaar en op de snaren staan geen noten maar getalletjes. Het getalletje op de bewuste snaar komt overeen met het nummer van het vakje dat op de gitaarsnaar dient te worden ingedrukt om de gewenste noot te krijgen.
Aangezien de meeste noten een aantal keer op verschillende plekken op de gitaarhals tegenkomen, is het voor gitaar ook belangrijk om te weten op welke 'positie' een noot gespeeld dient te worden. Eén noot van een de normale notenbalk kun je dus op verschillende manieren noteren in tablatuur, afhankelijk van de snaar waarop je de noot dient te spelen.
Zoals je ziet heb ik op de bovenste TAB-balk de zeven tonen uit de toonladder van C (do,re,mi,etc) op slechts één snaar van de gitaar weergegeven. HEtzelfde met de 12 noten van het volledige octaaf. Dit is geen handige manier van spelen echter het is wel duidelijk om te laten zien hoe de noten van de gitaar zich verhouden tot de noten van de piano.
De gitaar discrimineert namelijk niet tussen witte en zwarte toetsen. Alle vakjes (toetsen) zijn even breed en hebben dezelfde kleur. Dus stel dat je do re mi op de gitaar wilt spelen, dan sla je steeds op de plek van een zwarte toets een vakje over en zo speel je het patroon van de toonladder (1,1,1/2,1,1,1,1/2). Dus bij elke 1 sla je een vakje over, en bij elke 1/2 speel je gelijk het aangrenzende vakje.
Bekijk hier de vervolgtopic over voortekens en herstellingstekens
Moeilijkheidsgraad: Beginners
Om noten te leren lezen op de gitaar is het belangrijk om globaal te weten hoe een piano werkt. Op een piano heb je witte en zwarte toetsen. Op onderstaand plaatje zie je een stukje van een pianotoetsenbord. Tussen twee witte toetsen zit steeds een zwarte toets, behalve op twee plekken. Zo ontstaat een patroon: zeven witte toetsen met daar tussen een groepje van twee zwarte toetsen een een groepje van drie zwarte toetsen. In totaal zijn dit 7 witte + 5 zwarte = 12 toetsen. Dit patroon herhaalt zich steeds en wordt een octaaf genoemd. De eerste witte toets van het octaaf, is de toets die gelijk links van het groepje van twee zwarte toetsen zit en wordt 'C' of 'Do', genoemd. Als je vanaf die toets steeds de volgende witte toets neemt krijg je de toonladder van C of te wel : C, D, E, F, G, A, B,C'. Dit is hetzelfde als Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Ti, Do'. Je ziet dat de toonladder ook weer eindigt met de startnoot C/Do. Alleen dan met een apostrofe er bij. Dit is de eerste noot van het volgende octaaf. Dus vanaf die C begint het patroon weer overnieuw. Ok, nu ken je de namen van de witte toetsen van de piano.
Nu de namen van de zwarte toetsen. De zwarte toets die tussen de C en de D zit, kun je op twee manieren benoemen, namelijk C# (Cis) of Db (Des). Zo'n hekje (#) heet een "kruis" en betekent 'een halve noot hoger dan'. Zo'n kleine letter 'b' er bij heet een "mol" en betekent 'een halve noot lager dan'. Dus elke zwarte toets kun je op twee manieren benoemen: een halve noot hoger dan de voorgaande witte toets, of een halve noot lager dan de opvolgende witte toets. Dus een C# of Db is dezelfde toonhoogte. Op dezelfde manier zit tussen de D en de E de noot die je zowel D# (dis) als Eb (Es) kunt noemen, etc. Echter op twee plekken zit er geen zwarte toets tussen twee witte toetsen, en dat is tussen de E en de F en de B en de C.
Nu is het zo dat de afstand tussen twee aanslutiende toetsen altijd een halve toon bedraagt (of het nou witte of zwarte toetsen zijn). Dus de afstand van C tot C# (=Db) bedraagt een halve toon, de afstand van C# (=Db) tot D bedraagt een halve noot, maar ook de afstand van B tot C bedraagt een halve toon. Een afstand van twee toetsen noemen we een hele toon. Op die manier kunnen we het patroon van de toonladder van C (oftewel het do,re,mi) benoemen als heel, heel, half, heel heel heel, half (1,1,1/2,1,1,1,1/2). Dus steeds waar we zwarte toets overslaan bedraagt de afstand van een witte toets tot de volgende witte toets een hele noot, en op de twee plekken waar zich tussen twee witte toetsen geen zwarte toets bevind, bedraagt de afstand tussen die witte toetsen een halve noot.
Ok en nu naar de notenbalk. Kijk op bovenstaand plaatje en je ziet hoe de noten van de notenbalk zich verhouden tot de toetsen van het piano toetsenbord. Je ziet op de bovesnte notenblak dat de toonladder van C begint bij de C die op het eerste hulplijntje onder de balk staat en steeds één noot hoger gaat, omstebeurt tussen de lijntje en op het lijntje. Dus van de bovenste notenbalk kun je de notatie van alle 7 witte noten van het octaaf zien.
Op de onderste notenbalk zie je de notatie alle 12 noten van het octaaf, dus zowel de zwarte als de witte. Je ziet dat de zwarte noten worden opgeschreven als witte noten met een zgn. wijzigingsteken er bij [ookwel: accidentie of voorteken genoemd, engels: accidental]. Er is een teken om een noot met een halve noot (1 vakje) te verhogen, dat teken noem je een kruis (#) en één teken om een noot met een halve noot te verlagen, dat teken noem je mol (b). Door een witte toets te verhogen of te verlagen met een wijzigingsteken kun je de zwarte toetsen bereiken. Lees meer over voortekens in de vervolg-topic noten lezen gitaar#2 - voortekens. Dus een D# schrijf je als een D met een kruis (#) erbij. Dezelfde noot kan ook Eb genoemd worden, en in dit geval schrijf je de noot als een E met een mol (b) erbij. Nogmaals: kwa toonhoogte is dit dus dezelfde noot en komt overeen met dezelfde zwarte toets, namelijk die zich bevind tussen de D en de E. Muziektheoretisch zeg je dan dat deze twee noten "enharmonisch" gelijk zijn.
Ok. En nu eindelijk de vertaalsslag naar de gitaar! Onder de normale notenbalk zie je een zogenaamde 'tablatuur' (kortweg: tab), staan. Notenschrift is universeel en geschikt voor gebruikt met elk instrument. Tablatuur daarentgen is een alternatieve notatiemethode die alleen geschikt is voor gitaar. Op het eerste gezicht lijkt de TAB-balk op een gewone notenbalk, behalve dat het verschil is dat hij zes lijntjes heeft in plaats van vijf. Echter de notatie-methode op deze balk is totaal anders. Elk lijntje staat namelijk voor een snaar van de gitaar en op de snaren staan geen noten maar getalletjes. Het getalletje op de bewuste snaar komt overeen met het nummer van het vakje dat op de gitaarsnaar dient te worden ingedrukt om de gewenste noot te krijgen.
Aangezien de meeste noten een aantal keer op verschillende plekken op de gitaarhals tegenkomen, is het voor gitaar ook belangrijk om te weten op welke 'positie' een noot gespeeld dient te worden. Eén noot van een de normale notenbalk kun je dus op verschillende manieren noteren in tablatuur, afhankelijk van de snaar waarop je de noot dient te spelen.
Zoals je ziet heb ik op de bovenste TAB-balk de zeven tonen uit de toonladder van C (do,re,mi,etc) op slechts één snaar van de gitaar weergegeven. HEtzelfde met de 12 noten van het volledige octaaf. Dit is geen handige manier van spelen echter het is wel duidelijk om te laten zien hoe de noten van de gitaar zich verhouden tot de noten van de piano.
De gitaar discrimineert namelijk niet tussen witte en zwarte toetsen. Alle vakjes (toetsen) zijn even breed en hebben dezelfde kleur. Dus stel dat je do re mi op de gitaar wilt spelen, dan sla je steeds op de plek van een zwarte toets een vakje over en zo speel je het patroon van de toonladder (1,1,1/2,1,1,1,1/2). Dus bij elke 1 sla je een vakje over, en bij elke 1/2 speel je gelijk het aangrenzende vakje.
Bekijk hier de vervolgtopic over voortekens en herstellingstekens
Labels: noten leren lezen gitaar
gepost door karzd op
2:14 p.m.
0 reacties:
Een reactie posten
Aanmelden bij Reacties posten [Atom]
<< Homepage