Kwintval Progressie met plaatje

Les - Jazz / akkoordenleer / Improvisatie - Kwintval Progressie

Kwintval - inleiding:

Als je wilt leren improviseren, arrangeren, componeren of simpelweg meer inzicht krijgen in hoe stukken in elkaar zitten die je speelt, loont het om het fenomeen kwintvalprogressie te besturen.

Kwintval is een akkoordenprogressie (opeenvolging van akkoorden) waarbij de grondtoon (bastoon) van de akkoorden steeds een kwint zakt (valt). Hou daarbij in gedacht dat een kwint zakken hetzelfde is als een kwart stijgen, omdat kwint en kwart elkaars omkering zijn.

De kwintval-beweging wordt ook wel het 'alfabet van vivaldi' genoemd naar de bekende componist uit de baroque. De kwintval loopt echter als een rode draad door vrijwel alle westerse muziek, klassiek, pop, rock en jazz. Denk aan nummers als Wild World van Cat Stevens, Still Got the Blues van Gary Moore, I will survive van Gloria Gaynor. Daarnaast zeer veel bekende jazzstandards zoals Autumn Leaves. Dit zijn voorbeelden van nummers waar de kwintval in zijn geheel zit, echter vrijwel alle bestaande pop, jazz en klassieke stukken gebruiken elementen uit het "alfabet van vivaldi", dat wil zeggen stukjes uit de kwintval die in andere volgorden aan elkaar zijn gepuzzeld. De bekendste voorbeelden daarvan zijn de bewegingen II V I en VI II V I (turn around) uit de jazz en V I uit klassiek, pop en rock.

Kwintval - Stemvoering en improvisatie bij en over kwintval progressies:

Als je meer controle wilt over je improvisaties en de akkoorden beter wilt leren volgen, dan loont het zeer om de stemvoeringen en bekenste melodische mogelijkheden over de kwintval in je system te krijgen. Het basisprincipe bij zowel arrangeren, componeren als improviseren bij zowel jazz, klassiek, rock en pop is dat bij kwintval de septiem van het akkoord oplost naar de terts van het volgende akkoord.

Met deze twee tonen kun je de klank van de complete progressie 'omspelen'. Het omspelen van een akkoordenschema wil zeggen dat je de belangrijke akkoordnoten aanstipt in je improvisatie zodat als je de begeleiding weg zou laten, je er nog steeds duidelijk het akkoordenschema in hoort doorklinken. Dit effect krijg je dus als je per akkkoord eerst de terts speelt, gevold door de septiem, deze laat je oplossen naar de terts van het volgende akkoord, waarop je de septiem van het tweede akkoord speelt, deze lost weer op naar de terst van het derde akkoord, etc. Op die manier speel je twee noten per akkoord - terts en septiem - en omspeelt daarmee de kwintval.

Kwintval progressie - plaatje: