Analyse Jazz Standard: Stella by Starlight

Categorie: Jazz (Advanced) - Analyse Stella by Starlight

Onderstaand trappenanalyse van de standaard Stella by Starlight. Onder het akkoordenschema heb ik de akkoordtrappen vermeld. Dus bijvoorbeeld "Dm:II", betekent de tweede trap uit D mineur. Steeds als er een wijziging plaatsvindt in de toonsoort heb ik dat aangegeven.

Daarnaast heb ik nog wat extra's toegevoegd die helpen bij het improviseren. Ik heb onder de akkoorden hier en daar een extra toevoeging staan, zoals bijvoorbeeld onder het eerste akkoord E-7b5 staat een 11. Deze toevoegingen betreffen de belangrijkste 'target notes' uit het thema (de melodie) van het stuk. Bijvoorbeeld de eerste belangrijke noot uit de melodie is de noot A. Ten opzichte van een Dm akkoord is A de toevoeging 11. Als je wilt varieren op het thema, loont het dus om je standaard vier-toons arpeggio's, en dus je target-notes, uit te breiden met die belangrijke melodie noten.

Dan de 'smart-scales'. Alhoewel er flink wat modulaties plaatsvinden in Stella by Starlight, loopt de toonsoort Bb majeur als een rode draad door de standard. De hele melodie is namelijk (practisch) in Bb, en rondom die melodie is er geharmoniseerd met verschillende akkoorden die op die noten uit Bb zijn gebouwd. Vandaar dat het loont om niet alleen puur in "II-V"-jes te denken, maar ook vanuit variates op Bb majeur. Zo begint het stuk in D mineur, echter D mineur is enharmonisch gelijk aan Bb lydisch, dus Bb met een verhoogde kwart, de tweede regel begint in toonsoort Eb, dat uit de zelfde noten bestaat als Bb mixolydisch, etc. De insteek is dus m.a.w. : denk vanuit een macroniveau, de hoofdtoonsoort en de grote lijn, en spiegel dit aan de 'echte' toonsoorten die op microniveau langskomen.

Hoe je verder de standaard changes (zoals II-V-I, IVm bVII I, etc) omspeelt veronderstel ik hier als bekend, echter ik zal daar later nog wel eens een topic over doen. En als er verzoekjes zijn om toelichting of bepaalde topics dan hoor ik het ook graag, en dan zal ik reageren.

STELLA BY STARLIGHT

  Dm:II      V           Bb:II       V
|E-7b5       |A7b9       |C-7       |F7       |
 11                      11
Bb lydisch(=D mineur) ,        Bb majeur
           
 Eb:II        V           Bb:IV      bVII
|F-7        |Bb7        |Ebmaj7    |Ab7      |
  9       =  13          5               
Bb mixolydisch (= Eb majeur) ,  Bb majeur
         
 I           Dm:II V     Bb:III     F:IVm bVII
|Bbmaj7     |E-7b5 A7b9 |D-7       |Bb-7 Eb7 |
             7 (=Bbmaj7:3) 11       5(=D-7:11)
             Bb lydisch             Bbmel.min.

 F:I         Dm:II V     Gm:II      V   
|Fmaj7      |E-7b5 A7b9 |A-7b5     |D7b9     ||
             3           11             

Bb lydisch               Bb majeur   
 Cm: Valt          Bb:II
|G+7        |%          |C-7       |%        |
 #5                        11
Bb majeur Met #1           Bb majeur

 bVII          I
|Ab7       |%           |Bbmaj7    |         ||
 #4                      9
Bb majeur Met b6 en b7   Bb majeur

 Dm:II       V       Cm:II      V
|Eb-7b5      |A7b9       |D-7b5     |G7b9     |
    11                   3 (=C-7:11)
Bb lydisch(=D mineur)    C harm.mineur/ G alt
           
 Bm:II       V       Bb:I   
|C-7b5      |F7b9       |Bbmaj7    |%        ||
 b5
B harmonisch min./F alt  B majeur